တိုင္းရင္းသားေဒသ အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား စုံစမ္းေဖာ္ထုတ္ရန္ အေမရိကန္က ျမန္မာကို တိုက္တြန္း
AFP
စက္တင္ဘာလ ၁၄ ရက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ျဖစ္ေပၚလိုပါက
တိုင္းရင္းသား ေဒသမ်ား အတြင္း အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို စုံစမ္း
ေဖာ္ထုတ္ရန္ အရင္ဆုံး လိုအပ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ႏုိင္ငံက ျမန္မာ အစိုးရကို
ေျပာၾကားလိုက္သည္။
အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးတြင္ တာဝန္ခံမႈ ရွိရမည္ ျဖစ္သည့္အတြက္ ပထမဆုံး အဆင့္ အေနျဖင့္ ယင္းခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား ကို စုံစမ္း ေဖာ္ထုတ္ရန္ အတြက္ “တရားဝင္ ယံုၾကည္ ကိုးစားေလာက္သည့္ စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ယႏၲရားတရပ္ ထူေထာင္ရန္ အေရးၾကီးေၾကာင္း ျမန္မာ အစိုးရကို အေလးထား ေျပာၾကားခဲ့သည္” ဟု အေမရိကန္ အစိုးရ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ အထူး ကိုယ္စားလွယ္ႏွင့္ မူဝါဒ ၫႇိႏႈိင္းေရးမႉး ဒဲရက္ခ္ေဂ် မစ္ခ်ဲလ္က ၅ ရက္ၾကာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္ အၿပီး ထုတ္ျပန္သည့္ ေၾကျငာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
တဖက္တြင္ ကုလသမဂၢ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ အထူးအစီ အရင္ခံစာ တင္သြင္းသူ ေသာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနားက တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးႏြယ္စု အေပၚ က်ဴးလြန္သည့္ ရာဇဝတ္မႈႏွင့္ စစ္ ရာဝတ္မႈမ်ားကို ကုလသမဂၢ စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ Commission of Inquiry (CoI) ဖြဲ႔ေရး ေတာင္းဆို ထားၿပီး အေမရိကန္ အပါအဝင္ ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၆ ႏုိင္ငံက ေထာက္ခံထားခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ျမန္မာအစိုးရ အေနျဖင့္ စုံစမ္း ေဖာ္ထုတ္ေရးတြင္ မိမိသေဘာျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ရန္ တိုက္တြန္း လိုက္ျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။
မစၥတာ မစ္ခ်ဲလ္က ျမန္မာျပည္သူမ်ား၊ ဗမာႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားအတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အခန္းက႑မွာ ေလးေလးနက္နက္ အေရးပါဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အမ်ား လကၡံႏိုင္မည့္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ ရာတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ပါဝင္ရမည္ ဆိုသည့္ အခ်က္ကို ၎ အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္ တေလွ်ာက္လုံး သတိျပဳမိ ခဲ့သည္ဟု လည္း ဆိုသည္။
ထို႔အျပင္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၂ဝဝဝခန္႔ကို ထိန္းသိမ္း ထားျခင္း၊ တိုင္းရင္းသား ေဒသမ်ားတြင္ ပ႗ိပကၡမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေနျခင္း၊ အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ ကေလးငယ္မ်ား အပါအဝင္ ဆိုးဆိုးရြားရြား လူအခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မူမ်ား ရွိသည္ဟု သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚေနျခင္း အတြက္ စိုးရိမ္ပူပန္ေၾကာင္း မစၥတာ မစ္ခ်ဲလ္က ေျပာသည္။
ထို႔အျပင္ ေျမာက္ကိုရီးယား ႏုိင္ငံႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရ၏ စစ္ေရး ဆက္သြယ္မူႏွင့္ ဆက္လ်ဥ္းၿပီး ပြင့္လင္း ျမင္သာမူ မရွိသည့္ အေနအထား အေပၚ စိုးရိမ္ပူပန္ေၾကာင္းလည္း ထည့္သြင္း ေျပာထားသည္။
''လက္နက္ မျပန္႔ပြားေရး နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကုလသသမဂၢ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီက ျပဌာန္းထားတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ အားလံုးကို လိုက္နာဖို႔ ကၽြန္ေတာ္က အစိုးရကို တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္" ဟု မစၥတာ မစ္ခ်ဲလ္က ျမန္မာႏုိင္ငံမွ မထြက္ခြာမီ ျပဳလုပ္သည့္ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာသည္။
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေတြ႔ဆံုျခင္း၊ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔စည္းျခင္း၊ တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးရန္ လူသိရွင္ၾကား ထုတ္ေဖာ္ေၾကညာျခင္း၊ မီဒီယာ ဆင္ဆာ တည္းျဖတ္မူကို အထိုက္အေလ်ာက္ ေလွ်ာ့ေပးျခင္း စသည့္ အစိုးရသစ္မွ အဆိုပါ ေျပာင္းလဲမူမ်ားကို အေမရိကန္က အသိအမွတ္ျပဳ ၾကိဳဆိုသည္ ဟုလည္း ေျပာထားသည္။
သို႔ေသာ္ အစိုးရ၏ လတ္တေလာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမူ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ " ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္း အတြင္းမွာ ယံုၾကည္မူ မရွိေသးတ အေၾကာင္းကို ကၽြန္ေတာ္ မွတ္ခ်က္ျပဳ ေျပာၾကား ခဲ့ပါတယ္၊ ဒီ မယံုၾကည္မူဟာ မွားယြင္း ေၾကာင္း သက္ေသျပဖို႔ ကၽြန္ေတာ္က အာဏာပိုင္မ်ားကို တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္'' ဟု မစၥတာ မစ္ခ်ဲလ္က သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာသည္။
အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလံုးကို ျခြင္းခ်က္မရွိ လႊတ္ေပးျခင္း၊
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံေရး အတိုက္အခံမ်ား အဓိပၸာယ္ရွိရွိ ထိေတြ႔ဆက္ဆံျခင္း၊ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးျခင္းတို႔ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ျပသရန္ အစိုးရကို တိုက္တြန္းခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။
မစၥတာ မစ္ခ်ဲလ္သည္ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး ဦးဝဏၰေမာင္လြင္၊ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ နယက ဦးခင္ေအာင္ျမင့္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ သူရဦးေရႊမန္း၊ နယ္စပ္ေရးရာ ဝန္ၾကီးႏွင့္ ျမန္မာ့ စက္မူဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ဝန္ၾကီး ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး သိန္းေဌး၊ ျပန္ၾကားေရး ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဝန္ၾကီး ဦးေက်ာ္ဆန္း၊ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး ပါတီ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ဦးေဌးဦး၊ အလုပ္သမားဝန္ၾကီးဌာနႏွင့္ လူမူဝန္ထမ္း ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရး ဝန္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္ တို႔ႏွင့္လည္း ယခုလ ၉ ရက္ေန႔က ေတြ႔ဆုံခဲ့ေၾကာင္း သတင္း ထုတ္ျပန္ထားသည္။
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မွ တိုင္းရင္းသားကိုယ္စားလွယ္မ်ား အပါအဝင္ အတိုက္အခံ လႊတ္တာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ႏွင့္လည္း ေတြ႔ဆံုခဲ့သည္ဟု ၎၏ ေၾကျငာခ်က္တြင္ ပါရွိသည္။
ယခုလ ၁၁ ရက္ေန႔က လူမူကူညီေရး အသင္းမ်ားျဖစ္သည့္ ႐ုပ္ရွင္မင္းသား ဦးေက်ာ္သူ ဦးစီးေသာ နာေရး ကူညီမူအသင္း၊ သုခကုသိုလ္ ေဆးခန္းႏွင့္ ေတာင္ဒဂုံၿမိဳ႕နယ္ရွိ မျဖဴျဖဴသင္း ဦးစီးေသာ HIV/AIDS ေဝဒနာ သည္ ကူညီ ေစာင့္ေရွာက္ေရး ေဂဟာမ်ားသို႔ မစၥတာ မစ္ခ်ဲလ္ သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့သည္။
"ပထမဆံုး ခရီးစဥ္ရဲ႕ အဓိက ရည္မွန္းခ်က္က မိတ္ဆက္ဖို႔၊ ဒီႏိုင္ငံကအျမင္ေတြကို နားေထာင္ဖို႔နဲ႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာမူဝါဒကို ကိုင္တြင္ေဆာင္ရြက္ေရးအတြက္ ဆက္ဆံေရး တည္ေဆာက္ယူဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္" ဟု မစၥတာ မစ္ခ်ဲလ္က ေျပာထားသည္။
အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးတြင္ တာဝန္ခံမႈ ရွိရမည္ ျဖစ္သည့္အတြက္ ပထမဆုံး အဆင့္ အေနျဖင့္ ယင္းခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား ကို စုံစမ္း ေဖာ္ထုတ္ရန္ အတြက္ “တရားဝင္ ယံုၾကည္ ကိုးစားေလာက္သည့္ စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ယႏၲရားတရပ္ ထူေထာင္ရန္ အေရးၾကီးေၾကာင္း ျမန္မာ အစိုးရကို အေလးထား ေျပာၾကားခဲ့သည္” ဟု အေမရိကန္ အစိုးရ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ အထူး ကိုယ္စားလွယ္ႏွင့္ မူဝါဒ ၫႇိႏႈိင္းေရးမႉး ဒဲရက္ခ္ေဂ် မစ္ခ်ဲလ္က ၅ ရက္ၾကာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္ အၿပီး ထုတ္ျပန္သည့္ ေၾကျငာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
တဖက္တြင္ ကုလသမဂၢ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ အထူးအစီ အရင္ခံစာ တင္သြင္းသူ ေသာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနားက တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးႏြယ္စု အေပၚ က်ဴးလြန္သည့္ ရာဇဝတ္မႈႏွင့္ စစ္ ရာဝတ္မႈမ်ားကို ကုလသမဂၢ စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ Commission of Inquiry (CoI) ဖြဲ႔ေရး ေတာင္းဆို ထားၿပီး အေမရိကန္ အပါအဝင္ ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၆ ႏုိင္ငံက ေထာက္ခံထားခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ျမန္မာအစိုးရ အေနျဖင့္ စုံစမ္း ေဖာ္ထုတ္ေရးတြင္ မိမိသေဘာျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ရန္ တိုက္တြန္း လိုက္ျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။
မစၥတာ မစ္ခ်ဲလ္က ျမန္မာျပည္သူမ်ား၊ ဗမာႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားအတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အခန္းက႑မွာ ေလးေလးနက္နက္ အေရးပါဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အမ်ား လကၡံႏိုင္မည့္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ ရာတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ပါဝင္ရမည္ ဆိုသည့္ အခ်က္ကို ၎ အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္ တေလွ်ာက္လုံး သတိျပဳမိ ခဲ့သည္ဟု လည္း ဆိုသည္။
ထို႔အျပင္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၂ဝဝဝခန္႔ကို ထိန္းသိမ္း ထားျခင္း၊ တိုင္းရင္းသား ေဒသမ်ားတြင္ ပ႗ိပကၡမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေနျခင္း၊ အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ ကေလးငယ္မ်ား အပါအဝင္ ဆိုးဆိုးရြားရြား လူအခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မူမ်ား ရွိသည္ဟု သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚေနျခင္း အတြက္ စိုးရိမ္ပူပန္ေၾကာင္း မစၥတာ မစ္ခ်ဲလ္က ေျပာသည္။
ထို႔အျပင္ ေျမာက္ကိုရီးယား ႏုိင္ငံႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရ၏ စစ္ေရး ဆက္သြယ္မူႏွင့္ ဆက္လ်ဥ္းၿပီး ပြင့္လင္း ျမင္သာမူ မရွိသည့္ အေနအထား အေပၚ စိုးရိမ္ပူပန္ေၾကာင္းလည္း ထည့္သြင္း ေျပာထားသည္။
''လက္နက္ မျပန္႔ပြားေရး နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကုလသသမဂၢ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီက ျပဌာန္းထားတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ အားလံုးကို လိုက္နာဖို႔ ကၽြန္ေတာ္က အစိုးရကို တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္" ဟု မစၥတာ မစ္ခ်ဲလ္က ျမန္မာႏုိင္ငံမွ မထြက္ခြာမီ ျပဳလုပ္သည့္ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာသည္။
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေတြ႔ဆံုျခင္း၊ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔စည္းျခင္း၊ တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးရန္ လူသိရွင္ၾကား ထုတ္ေဖာ္ေၾကညာျခင္း၊ မီဒီယာ ဆင္ဆာ တည္းျဖတ္မူကို အထိုက္အေလ်ာက္ ေလွ်ာ့ေပးျခင္း စသည့္ အစိုးရသစ္မွ အဆိုပါ ေျပာင္းလဲမူမ်ားကို အေမရိကန္က အသိအမွတ္ျပဳ ၾကိဳဆိုသည္ ဟုလည္း ေျပာထားသည္။
သို႔ေသာ္ အစိုးရ၏ လတ္တေလာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမူ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ " ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္း အတြင္းမွာ ယံုၾကည္မူ မရွိေသးတ အေၾကာင္းကို ကၽြန္ေတာ္ မွတ္ခ်က္ျပဳ ေျပာၾကား ခဲ့ပါတယ္၊ ဒီ မယံုၾကည္မူဟာ မွားယြင္း ေၾကာင္း သက္ေသျပဖို႔ ကၽြန္ေတာ္က အာဏာပိုင္မ်ားကို တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္'' ဟု မစၥတာ မစ္ခ်ဲလ္က သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာသည္။
အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလံုးကို ျခြင္းခ်က္မရွိ လႊတ္ေပးျခင္း၊
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံေရး အတိုက္အခံမ်ား အဓိပၸာယ္ရွိရွိ ထိေတြ႔ဆက္ဆံျခင္း၊ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးျခင္းတို႔ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ျပသရန္ အစိုးရကို တိုက္တြန္းခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။
မစၥတာ မစ္ခ်ဲလ္သည္ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး ဦးဝဏၰေမာင္လြင္၊ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ နယက ဦးခင္ေအာင္ျမင့္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ သူရဦးေရႊမန္း၊ နယ္စပ္ေရးရာ ဝန္ၾကီးႏွင့္ ျမန္မာ့ စက္မူဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ဝန္ၾကီး ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး သိန္းေဌး၊ ျပန္ၾကားေရး ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဝန္ၾကီး ဦးေက်ာ္ဆန္း၊ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး ပါတီ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ဦးေဌးဦး၊ အလုပ္သမားဝန္ၾကီးဌာနႏွင့္ လူမူဝန္ထမ္း ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရး ဝန္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္ တို႔ႏွင့္လည္း ယခုလ ၉ ရက္ေန႔က ေတြ႔ဆုံခဲ့ေၾကာင္း သတင္း ထုတ္ျပန္ထားသည္။
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မွ တိုင္းရင္းသားကိုယ္စားလွယ္မ်ား အပါအဝင္ အတိုက္အခံ လႊတ္တာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ႏွင့္လည္း ေတြ႔ဆံုခဲ့သည္ဟု ၎၏ ေၾကျငာခ်က္တြင္ ပါရွိသည္။
ယခုလ ၁၁ ရက္ေန႔က လူမူကူညီေရး အသင္းမ်ားျဖစ္သည့္ ႐ုပ္ရွင္မင္းသား ဦးေက်ာ္သူ ဦးစီးေသာ နာေရး ကူညီမူအသင္း၊ သုခကုသိုလ္ ေဆးခန္းႏွင့္ ေတာင္ဒဂုံၿမိဳ႕နယ္ရွိ မျဖဴျဖဴသင္း ဦးစီးေသာ HIV/AIDS ေဝဒနာ သည္ ကူညီ ေစာင့္ေရွာက္ေရး ေဂဟာမ်ားသို႔ မစၥတာ မစ္ခ်ဲလ္ သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့သည္။
"ပထမဆံုး ခရီးစဥ္ရဲ႕ အဓိက ရည္မွန္းခ်က္က မိတ္ဆက္ဖို႔၊ ဒီႏိုင္ငံကအျမင္ေတြကို နားေထာင္ဖို႔နဲ႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာမူဝါဒကို ကိုင္တြင္ေဆာင္ရြက္ေရးအတြက္ ဆက္ဆံေရး တည္ေဆာက္ယူဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္" ဟု မစၥတာ မစ္ခ်ဲလ္က ေျပာထားသည္။
သတင္းရင္းျမစ္ - ခ်င္းမုိ္င္ (မဇၩိမ)
No comments:
Post a Comment